Czy zmiana WIBOR wpływa na ratę pożyczki?

WIBOR(R) jest pojęciem, które w ostatnich miesiącach regularnie pojawia się w przestrzeni publicznej. Wszystko dlatego, że na wskaźniku opiera się większość kredytów spłacanych w naszym kraju. Czy WIBOR(R) wpływa na wysokość comiesięcznej raty? Jakie znaczenie dla wysokości zobowiązań Polaków mają podwyżki stóp procentowych?

 

Co to jest WIBOR(R)?

WIBOR(R) – z ang. Warsaw Interbank Offered Rate – jest referencyjną wysokością oprocentowania pożyczek, która obowiązuje na rynku międzybankowym w Polsce. Ustala się ją na podstawie kwotowań przekazywanych przez 10 największych banków w Polsce poprzez obliczenie średniej arytmetycznej.

 

W praktyce WIBOR(R) jest wykorzystywany do określania kosztów zobowiązań kredytowych i pożyczkowych czy ustalania odsetek w odniesieniu do obligacji. Można go również wykorzystać do obliczania rat leasingowych czy pomiaru efektywności funduszy inwestycyjnych.

 

Rodzaje WIBOR(R)

WIBOR(R) jest ustalany na konkretne okresy czasowe. Z tego powodu w praktyce mamy do czynienia z jego kilkoma rodzajami:

• WIBOR(R) ON – jeden dzień – overnight;
• WIBOR(R) TN – jeden dzień – tomorrow/next;
• WIBOR(R) SW – jeden tydzień;
• WIBOR(R) 2W – dwa tygodnie;
• WIBOR(R) 1M – jeden miesiąc,
• WIBOR(R) 3M – trzy miesiące;
• WIBOR(R) 6M – 6 miesięcy;
• WIBOR(R) 1Y – jeden rok.

 

WIBOR(R) 9M został wycofany w lutym 2020 roku.

 

W przypadku kredytów hipotecznych najczęściej wykorzystywane są wskaźniki WIBOR(R) 3M oraz 6M. Ich stawki były stosunkowo niskie przez wiele lat. W 2022 roku zanotowane zostały jednak spore zmiany.

 

 

WIBOR(R) 3M od początku roku wzrósł o 4,8 pkt proc. na dzień 19 października 2022 roku.

 

 

Podobnie sytuacja wygląda, jeśli chodzi o WIBOR(R) 6M. Na początku roku jego stawka wynosiła około 2,9%. Aktualnie to około 7,5%.

 

Czy jest się o co martwić? Jak ta sytuacja wpłynie na wysokość zobowiązań kredytobiorców i pożyczkobiorców?

 

Jak WIBOR(R) wpływa na kredyty?

Wysokość WIBOR(R) jest szczególnie istotna dla kredytobiorców hipotecznych, ponieważ wpływa na wysokość zobowiązania do spłaty. Ze względu na fakt, że takie produkty są udzielane na wiele lat, w czasie podpisywania umowy nie byli oni przygotowani na tak znaczne zmiany.

 

Ustalając wysokość oprocentowania w przypadku kredytów z oprocentowaniem zmiennym, banki sumują wartość określonej w umowie marży oraz zmiennej części oprocentowania, jaką jest referencyjna stawka WIBOR(R). Jak zostało już wspomniane, w przypadku kredytów hipotecznych wykorzystywane są przede wszystkim wskaźniki WIBOR(R) 3M i 6M. To właśnie poziom WIBOR(R) bezpośrednio wpływa więc na wysokość miesięcznej raty do zapłaty. Im stawki są wyższe, tym raty droższe.

 

WIBOR(R) a stopy procentowe

Ostatnie wysokie podwyżki stóp procentowych wpłynęły bezpośrednio na stawki WIBOR(R). O ile w teorii nie ma między nimi bezpośredniego powiązania, to największe krajowe banki na skutek podwyżek stóp procentowych podwyższają również kwotowanie depozytów i zwiększa się oprocentowanie obowiązujące na rynku międzybankowym.

 

Każda podwyżka stóp procentowych prowadzi więc do podwyższania wysokości oprocentowania. Tym samym rośnie cena kredytów. Dla osób, które zawarły umowę kredytu ze zmienną stopą oprocentowania, zmienia się również wysokość comiesięcznego zobowiązania, które wynika z umowy kredytowej.

 

Podwyżki stóp procentowych wpływają nie tylko na koszty kredytów hipotecznych

Podwyżki stóp procentowych, z którymi mamy do czynienia od dłuższego czasu, prowadzą do wzrostu kosztu pieniądza. Rosną odsetki, które płacą kredytobiorcy. W najgorszej sytuacji są osoby, które zawarły umowy kredytu hipotecznego. Im wyższa kwota finansowania, tym problem jest większy. Rosną jednak również raty innych produktów finansowych, w tym m.in. kredytów gotówkowych, leasingu czy pożyczek pozabankowych. Dlaczego?

 

Wysokość stóp procentowych bezpośrednio wpływa na wysokość maksymalnego oprocentowania, które można zastosować w umowach – ustala się ją jako dwukrotność odsetek ustawowych, które są równe sumie stopy referencyjnej NBP powiększonej o 3,5% (por. art. 359 § 2¹). Raty pożyczek rosną w razie wzrostu WIBOR(R), ponieważ większość instytucji finansowych stosuje zmienne oprocentowanie, które jest uzależnione od wysokości stopy referencyjnej NBP i stawek WIBOR(R).

 

Zmiany WIBOR(R) nie wpływają z kolei na wysokość zobowiązań osób, które zawarły umowę kredytu albo pożyczki z oprocentowaniem stałym. Ich raty nie są modyfikowane pod wpływem podwyżek stóp procentowych. Aktualnie na rynku pozabankowym można znaleźć oferty pożyczek, w których klienci mają prawo wyboru rodzaju oprocentowania. Problem wyboru najlepszego rozwiązania jest więc aktualny nie tylko w bankach.

 

Podwyżki stóp procentowych a aktualne oferty finansowania

Obecna sytuacja na rynku finansowym w Polsce bezpośrednio wpływa na oferty pożyczek i kredytów. Największe wzrosty notuje się w zakresie kredytów hipotecznych, ponieważ w ich przypadku wysokość zadłużenia jest najwyższa. Również okres spłaty to zazwyczaj kilkanaście bądź kilkadziesiąt lat.

 

W przypadku kredytów gotówkowych i pożyczek pozabankowych wysokość finansowania jest niższa, a wzrost rat mniejszy, co nie oznacza, że pozostaje bez znaczenia dla osób, które chcą skorzystać z zewnętrznego finansowania. Już tylko podwyższenie maksymalnego oprocentowania o ponad 5 punktów procentowych może prowadzić do znacznego wzrostu wysokości oprocentowania, a tym samym rat.

 

Obecna sytuacja na rynku finansowym w Polsce wpływa również na zdolność kredytową Polaków. Ewentualne wydłużenie okresu spłaty prowadzi z kolei zazwyczaj do wzrostu całkowitych kosztów finansowania.

 

W przypadku pożyczek dużą część kosztów stanowią jednak prowizje. Przy porównaniu opłacalności poszczególnych ofert warto więc korzystać z RRSO, czyli rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania.